Một số món ăn chay cho Đại lễ Vu Lan

Ăn chay, hay ăn lạt là một trong những hình thức ăn uống đã quen thuộc ở nhiều người dân nước ta. Đây là chế độ ăn uống chỉ gồm các thực phẩm được làm từ thực vật, tránh dùng các sản phẩm có nguồn gốc động vật hay giết mổ. Vậy tại sao một người lại ăn chay? Câu trả lời nằm ở nhiều lý do khác nhau: lý do tôn giáo (hay thấy ở VN), lý do y tế, môi trường, kinh tế... Và ngày càng nhiều các bằng chứng cho thấy việc ăn chay mang lại nhiều lợi ích về sức khỏe nên càng có thêm các thực khách lựa chọn món chay cho chính mình. Ở VN, ẩm thực chay phát triển khi Phật giáo được truyền bá từ Trung Quốc sang, thịnh hành từ đời nhà Lý, nhà Trần với nhiều món ăn đa dạng và đặc sắc.
Và nhằm giúp cho các thực khách có thể biết thêm những món ăn chay ngon miệng, Foody xin tổng hợp lại trong bài viết này.

CƠM SEN CHAY

Là một trong những món ăn tại Huế, được xếp vào hàng ngự thiện dưới thờ các vua triều Nguyễn, cơm lá sen được xem như là món ăn thanh tao và tinh tế.
Sen ở Huế có vai trò và vị trí quan trọng về tâm linh, văn hóa và cả ẩm thực của người Huế. Do đó, có thể coi, cơm sen là món ăn hội tụ nét tinh hoa trong ẩm thực xứ Huế, bởi sự tỉ mỉ trong chế biến và cầu kì trong bày biện. Cơm sen chay cũng tương tự như cơm sen mặn, nhưng khác nhau về nguyên liệu. Tuy vậy, việc lựa chọn gạo và hạt sen luôn là khâu quan trọng nhằm đảm bảo bữa ăn ngon nhất.
Cơm sen chay được làm với các nguyên liệu như: đậu hũ chiên, chả lụa chay, tôm chay, nấm đông cô, cà rốt, đậu ve,... Tất cả sẽ được cắt hạt lựu để riêng cho công đoạn nấu cơm cuối cùng. Còn với hạt sen khi làm cơm phải là hạt sen tươi, vì như vậy mới đảm bảo được chất dinh dưỡng, hương sen cũng sẽ nồng và nấu nhanh hơn. Cơm phải được canh lửa, đem chiên trong thời gian ra sao cũng phụ thuộc rất nhiều vào tay nghề đầu bếp. Món cơm lá sen còn phụ thuộc rất nhiều vào việc tăng bớt gia vị ra sao, món nào theo thứ tự nào nhằm đảm bảo cho cơm khi hoàn tất phải chính như nhau để đảm bảo độ ngon cũng là một công phu. Và vì độ khó của món ăn, nên nhiều người yêu thích món này thì làm một phương án dễ hơn: xào nguyên liệu, sắp xếp và đem đi hấp cùng cơm. Để tăng thêm sự hấp dẫn cho món ăn, đầu bếp còn lấy những cánh hoa sen phủ lên trên như bông hoa đang nở. Cơm được đặt ở giữa như nhụy sen.
Hãy hình dung khi món cơm được đem ra, thơm phưng phức mùi sen. Hương thơm mát cộng với màu sắc hấp dẫn sẽ khiến thực khách thích thú. Mùi thơm của lá sen còn thấm vào từng hạt cơm rời, dẻo, hòa chung với vị ngọt của hạt sen, đậu, chả lụa chay, tôm chay, đậu hũ mềm... tạo nên hương vị không món cơm nào có.
Tham khảo địa chỉ phục vụ món:
Tại Sài Gòn:
Huế Xưa: http://www.foody.vn/ho-chi-minh/hue-xua
Buffet Chay Cỏ Nội: http://www.foody.vn/ho-chi-minh/buffet-chay-co-noi
Tại Hà Nội:
Cơm Chay Sen Vàng: http://www.foody.vn/ha-noi/com-chay-sen-vang
Cơm Chay Hà Thành: http://www.foody.vn/ha-noi/com-chay-ha-thanh
Cơm Chay nàng Tấm: http://www.foody.vn/ha-noi/com-chay-nang-tam

HỦ TIẾU CHAY

Là một trong những món ăn chay quen thuộc ở miền Nam, hủ tiếu chay là món ăn thanh đạm, không chỉ giúp cơ thể khỏe mạnh mà còn giúp khẩu vị thêm đa dạng.
Sợi hủ tiếu được dùng là loại hủ tiếu dai, nấu chung với nhiều loại rau củ như : nấm rơm búp, cà chua, cải ngọt, củ sắn, cà rốt... Loại hủ tiếu này dùng kèm với giá sống, xà lách, hẹ khi trụng nước dùng chung sẽ tạo nên độ ngọt cho nước dùng, khi nhai sẽ sật sật không dễ gãy sợi.
Món chay không có được độ ngọt đạm của thịt, nên để món hủ tiếu có được độ ngon, ngọt, đầu bếp phải làm thật khéo léo để các loại rau củ có thể ra độ ngọt nhưng không quá chín. Đồng thời, với món ăn này, thực khách sẽ dùng kèm với loại mì căn hoặc đậu hũ được chiên giòn chấm cùng nước tương cay để gia tăng hương vị.
Một tô hủ tiếu thơm phưng phức, sợi mì dai sật sật kèm một miếng đậu hũ chiên, hay mì căn giòn giòn chấm với nước tương; tất cả đã tổng hợp những hương vị độc đáo cho món ăn này trong suốt một thời gian dài.

Tham khảo thêm địa chỉ phục vụ món Hủ tiếu chay:
Tại Sài Gòn: tại đây
Tại Tiền Giang: tại đây

PHỞ CHAY

Phở là một trong những món ăn truyền thống của người Việt. Để đáp ứng nhu cầu của mỗi người ăn chay, món phở chay đã ra đời. Điều đầu tiên quan trọng trong cách nấu phở chay ngon là nước dùng phải ngọt tự nhiên, có nguồn gốc từ thực vật với độ ninh vừa phải, để vẫn lưu giữ được chất dinh dưỡng trong rau củ. Bên cạnh đó, độ thanh, trong cũng được lưu ý trong quá trình nấu. Một bát phở ngon khi đánh thức được vị giác cảm giác ngọt và vừa miệng đem đến cảm giác thanh tịnh trong tâm hồn. Ngoài phở chay người ta cũng biến tấu thêm món phở cuốn chay cuốn hút người ăn.

BÚN

Trong ẩm thực Việt, bún là nguyên liệu được sử dụng kết hợp với nhiều món khác nhau, để thay đổi khẩu vị thường ngày của người thưởng thức. Bún trong cách chế biến món chay cũng là sự kết hợp đa dạng như: bún riêu chay, bún bò chay, bún Huế, bún gạo xào chay… Mỗi món ăn sẽ hấp dẫn người dùng từ màu sắc đến hương vị rất riêng của mình. Bún riêu chay mang vị chua của cà chua và khóm lạ miệng, thì bún bò Huế chay mang đến sự đậm đà từ nước dùng. Bún Huế chay đa dạng với nhiều loại nấm cùng với một chút cay từ sa tế đặc trưng tạo cảm giác cay nồng nhưng hấp dẫn. Với cọng bún gạo nhỏ, mềm được xào chung với cà rốt, cải ngọt, đỗ quả, bắp cải, giá… tạo cảm giác bắt mắt người dùng muốn thưởng thức ngay.

ĐẬU HŨ
Đậu hũ, hay còn gọi là đậu khuôn theo người miền Trung, là món ăn dân dã ở nhiều quốc gia Đông Á như Việt Nam, Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc... Đậu hũ có nhiều đặc tính tốt cho sức khỏe cơ thể nên được dùng nhiều trong các dạng ẩm thực, đặc biệt trong thức ăn chay.
Nguyên liệu chính của đậu hũ là hạt đậu nành được xay lên, vắt nước và bỏ bả. Do đó, có thể nói, thành phần chính tạo nên món đậu hũ là phần ngon nhất và có vị béo, nhưng ăn lại rất tốt cho cơ thể do nguyên liệu chính là từ thực vật.

Đậu hũ chiên sả:

Là món ăn thường thấy ở nhiều gia đình lao động, cũng là món ăn được yêu thích và phổ biến rộng rãi sau này. Món ăn cung cấp nhiều chất đạm có lợi cho sức khỏe, bão hòa chất béo, chất đường, hương vị thơm ngon không kém những món mặn khác.
Thành phần chính vẫn là đậu hũ. Nhưng phần tạo nên hương vị thơm ngon cho món ăn là sả. Sả được bằm nhuyễn kèm với hành, thêm một ít ớt. Sau đó, một phần đem ướp với đậu hũ, một phần được đem lên xào sơ qua trên chảo dầu nóng để tạo độ giòn và tăng thêm độ thơm cho món ăn.
Do đó, khi món ăn được dọn ra. Mùi vị của sả là chiếm ưu thế, tạo nên độ nồng và kích thích mức hấp dẫn của món ăn ngày càng tăng. Miếng đậu hũ sẽ được chiên giòn, nhưng với đậu hũ làm từ đậu nành ngon, sẽ vẫn giữ độ săn chắc, khi cắn vào thì mềm mịn. Với miếng đậu hũ, ướp với hỗn hợp sả càng lâu bao nhiêu, gia vị càng thấm thì càng chiên lên ngon.

Đậu phụ kho tương:

Là món ăn quen thuộc của nhiều gia đình miền Bắc. Lý do là để làm được món ăn này thì cần phải dùng loại tương ngon phù hợp. Tương được dùng thường được là tương bần, là loại nước gia vị phổ biến ở miền Bắc, được làm từ đậu tương và gạo nếp. Loại đậu tương này có độ đậm ngọt nhất định nên khi ăn sẽ tạo nên hương vị đậm đà hơn cho món ăn, thường được dùng để ăn các món luộc và nướng.
Đậu phụ được chiên trên chảo dầu cho nóng giòn. Rồi sau đó, đậu phụ này sẽ được cho vào nồi nước lã, hòa cùng với đậu tương để nấu cho đến khi kẹo, tạo độ mặn phù hợp với khẩu vị của mỗi gia đình. Vị ngọt của đậu tương dùng chung với đậu phụ chiên giòn ăn vừa bùi miệng, vừa béo ngon.
Vì đặc trưng của món ăn là đậu phụ, dễ chế biến và dễ ăn, nên món ăn này khi du nhập vào phía Nam cũng có nhiều biến tấu và thay đổi.

Chạo tàu hũ chay:

Là món ăn được nhiều gia đình miền Nam ưa dùng sau Tết. Lớp bột bọc vàng bên ngoài óng ánh khiến cho món ăn càng trở nên bắt mắt.
Cũng như nhiều món ăn làm từ đậu hũ khác, thì nguyên liệu món ăn này cũng đơn giản, dễ chế biến. Để làm món chạo tàu hũ chay, các nguyên liệu cần chuẩn bị là tàu hũ, cà rốt, hạt bắp, nấm đông cô. Tất cả được xay cho nhuyễn, nêm nếm ít gia vị tạo mùi cho thơm ngon. Sau đó thì đầu bếp có thể dùng bột mì viên cho gọn và bọc lại bằng lá chuối hoặc lá bắp.
Món ăn này có thể chiên hay hấp đều tạo nên mùi vị hấp dẫn cho bữa ăn, không khác gì món chạo thịt bình thường hay ăn ngoài hàng quán. Món này dùng để cuốn hay ăn với bún, cơm dĩa hoặc dồn bánh mì, hay là chỉ ăn chơi đều ngon.

Tham khảo thêm địa chỉ phục vụ món:
Tại Sài Gòn:
Rou Vegetarian Restaurant: http://www.foody.vn/ho-chi-minh/rou-vegetarian-restaurant
Thiên Bảo: http://www.foody.vn/ho-chi-minh/thien-bao
Tại Hà Nội:
Lean & Green: http://www.foody.vn/ha-noi/lean-green-nha-hang-chay
Việt Chay Thăng Long: http://www.foody.vn/ha-noi/viet-chay-thang-long


NẤM
Đây là loại nguyên liệu thường thấy trong các món ăn chay của Việt Nam. Là món ăn lành tính, chứa nhiều đạm và dinh dưỡng, có thể nói nấm được xem như là nguyên liệu thay thế cho thịt đối với các tín đồ món chay.
Nấm ở Việt Nam có nhiều loại, do đó, cũng có ngần ấy thức ăn đa dạng được chế biến cho phù hợp với từng loại nấm khác nhau.

Lẩu nấm:

Lẩu nấm là món ăn được nhiều người ăn chay yêu thích do đa dạng về chủng loại, tạo nên hương vị tổng hợp ngon hơn.
Món ăn sẽ là tập hợp các loại như: đông cô, nấm kim châm, nấm rơm, nấm bào ngư,... cùng các loại rau cải như rau thìa, cà rốt, củ cải, su hào, su su... Món lẩu thơm ngon, hơi cay ăn cùng với mì, bún kèm đậu hũ chiên giòn hay đậu hũ mềm ngọt làm cho món ăn thêm phần hấp dẫn.
Món lẩu này dễ chế biến, hương vị vừa thanh mát, vừa thơm ngon lại không mang đến cảm giác ngấy.

Cháo nấm:

Món cháo cùng với các loại thực vật như nấm và đậu sẽ giúp cho món ăn sẽ dễ ăn, thơm ngon, hàm lượng đạm cao và sẽ đỡ gây ngấy.
Cháo được nấu từ loại gạo nếp dẻo, giúp cho món cháo trở nên thơm ngon hơn hẳn. Còn nấm khi dùng chung với cháo sẽ tạo được độ ngọt vừa miệng, có độ giòn cùng với đậu thơm thơm.
Mùi thơm của hành phi, của hành lá cũng như độ thấm ngon của nấm cộng với vị cháo mặn mà của cháo đặc sẽ là một món ăn ngon, bổ dưỡng cho những ai yêu thích món chay. Thậm chí, cháo còn rất tốt đối với những người bị bệnh.

Tham khảo thêm địa chỉ phục vụ món:
Tại Sài Gòn:
Vườn Nấm: http://www.foody.vn/ho-chi-minh/vuon-nam-nguyen-van-trang
Chuỗi nhà hàng Lẩu nấm chay An Nhiên
Tại Hà Nội:
Loving Hut: http://www.foody.vn/ha-noi/loving-hut-the-gioi-chay

Và vào mỗi dịp Rằm hàng tháng, các tín đồ "ăn chay" lại có cơ hội thưởng thức những món ăn thật ngon, nhưng cũng không kém phần dinh dưỡng này. Sự trải nghiệm này đã tạo nên một nền văn hóa ẩm thực trù phú với các món ăn đa dạng. Hi vọng trong dịp Rằm lần này, các Foodee có nhu cầu ăn chay sẽ tìm được một món ăn và địa điểm hợp khẩu vị cùng mình.

CÁC MÓN TRÁI CÂY CHẾ BIẾN CHAY

Các loại trái cây cũng được dùng trong việc chế biến các món chay tạo nên nhiều món ăn mới lạ, hấp dẫn và giúp tránh sự nhàm chán trong các món ăn. Đó có thể là mít kho, gỏi mít, sa kê lăn bột chiên, sa kê nấu kiểm hay salad với rau củ… nhằm tăng thêm sự ngon miệng.

Sakê chiên - món ăn làm tăng thêm sự ngon miêng

Ngoài ra còn có thêm một số quán ăn chay ngon khác:

Tại Sài Gòn:
The Organic: http://www.foody.vn/ho-chi-minh/the-organic-nha-hang-chay
Nhà hàng Hoa Khai: http://www.foody.vn/ho-chi-minh/hoa-khai-nha-hang-chay
Nhà hàng Chay Vajra: http://www.foody.vn/ho-chi-minh/vajra

Tại Đà Nẵng:
Quán Nga: http://www.foody.vn/da-nang/quan-nga
Quán chay Thúy: http://www.foody.vn/da-nang/quan-chay-thuy

Foodee cũng có thể tham khảo thêm danh sách các quán chay thanh tịnh tại đây

Hữu Ngân - Thùy Nhung - Foody.vn